De kerstman is een figuur die iedereen kent. Als kind geloofde ik vol verwondering in zijn magie, maar ook als volwassene blijf ik nieuwsgierig naar het verhaal achter deze vriendelijke man. Wie is hij, hoe oud is hij en waar woont hij eigenlijk? In dit artikel neem ik je mee in zijn bijzondere geschiedenis en ontdek je hoe hij door de eeuwen heen zo geliefd is geworden.
Wie is de kerstman?
De kerstman is de belichaming van gezelligheid, vrijgevigheid en feestvreugde tijdens Kerstmis. Zijn uiterlijk – een dikke, vriendelijke man met een rode jas, zwarte laarzen en een witte baard – maakt hem iconisch. Hij rijdt in een slee voortgetrokken door rendieren en brengt op kerstavond cadeautjes naar kinderen die zich goed hebben gedragen. Maar wist je dat de kerstman door de tijd heen is ontstaan uit verschillende figuren en tradities?
Het verhaal van de kerstman begint bij Sint-Nicolaas, een heilige uit de 4e eeuw die bekendstond om zijn vrijgevigheid. Sint-Nicolaas werd in Europa vereerd, en Nederlandse immigranten namen deze traditie mee naar Amerika, waar hij veranderde in de Santa Claus die we nu kennen. In Noord-Europa droegen mythische figuren zoals Odin en wintergeesten bij aan de folklore. Later voegden schrijvers en kunstenaars, zoals Clement Clarke Moore en Thomas Nast, nieuwe details toe, zoals zijn slee, rendieren en de werkplaats op de Noordpool.
Waar woont de kerstman?
Het huis van de kerstman is minstens zo magisch als hijzelf. In de meeste verhalen woont hij op de Noordpool, waar hij samen met zijn elfjes een enorme werkplaats heeft. Hier maken de elfjes speelgoed en bereiden ze zich het hele jaar voor op kerstavond. Maar wist je dat er ook andere plekken zijn die aanspraak maken op zijn woonplaats?
In Finland, in het dorp Rovaniemi, wordt de kerstman beschouwd als een officiële inwoner. Dit charmante dorp in Lapland trekt jaarlijks duizenden bezoekers die zijn postkantoor willen zien en zelfs met hem op de foto willen. Voor kinderen (en stiekem ook volwassenen) is een bezoek aan Rovaniemi een onvergetelijke ervaring. Of je nu kiest voor de Noordpool of Lapland, beide plekken versterken het gevoel van mysterie en magie rondom de kerstman.
Hoe oud is de kerstman?
De leeftijd van de kerstman roept altijd vragen op. Als we uitgaan van zijn oorsprong als Sint-Nicolaas, die rond het jaar 270 na Christus werd geboren, zou de kerstman meer dan 1.750 jaar oud zijn. Toch is de moderne kerstman een stuk jonger, met wortels in de 19e en 20e eeuw. Ik vind het bijzonder hoe hij, ondanks zijn eeuwenoude geschiedenis, altijd tijdloos blijft.
Wat ik vooral mooi vind, is dat de kerstman niet ouder lijkt te worden. In elk verhaal is hij even energiek en opgewekt. Zijn leeftijd is niet relevant, omdat hij symbool staat voor iets wat niet aan tijd gebonden is: liefde, warmte en vrijgevigheid. Het is juist die tijdloosheid die hem zo speciaal maakt.
Wie heeft de kerstman bedacht?
Het ontstaan van de kerstman is een prachtig voorbeeld van hoe verhalen uit verschillende culturen samenkomen. Niemand heeft de kerstman in zijn huidige vorm “bedacht”. Hij is het resultaat van een samensmelting van religieuze tradities, folklore en populaire cultuur.
Zijn basis ligt bij Sint-Nicolaas, de beschermheilige van kinderen, die bekendstond om zijn vrijgevigheid. Dit werd later gecombineerd met verhalen over winterfiguren uit Noord-Europa, zoals Odin, die op een vliegend paard over de daken reed. In Amerika werd dit beeld verder gevormd door schrijvers zoals Clement Clarke Moore, die in zijn beroemde gedicht “A Visit from St. Nicholas” het beeld van een dikke, vrolijke man met een slee en rendieren introduceerde. Illustratoren zoals Thomas Nast gaven hem in de 19e eeuw zijn iconische uiterlijk, en later maakten bedrijven zoals Coca-Cola dit beeld wereldwijd bekend.
Waarom blijft de kerstman zo geliefd?
Wat hem zo bijzonder maakt, is dat hij niet alleen draait om cadeaus. Hij symboliseert de magie van het samenkomen, het geven aan anderen en het verspreiden van vreugde. Zijn verhalen en tradities brengen generaties bij elkaar en creëren warme herinneringen.
Ik denk dat hij populair blijft omdat hij een stukje magie biedt in een wereld die dat soms hard nodig heeft. Zijn verhaal inspireert ons om ook vrijgevig te zijn en even stil te staan bij wat echt belangrijk is tijdens de feestdagen: liefde, familie en samenzijn.
Een blijvende magie
De kerstman is door de eeuwen heen veranderd, maar zijn kern blijft hetzelfde: hij brengt warmte en vreugde tijdens de donkere dagen van het jaar. Of je nu gelooft dat hij op de Noordpool woont of in Lapland, hij blijft een figuur die het hart van Kerstmis vertegenwoordigt. En voor mij maakt dat hem een tijdloos en onvervangbaar onderdeel van deze bijzondere feestdagen.
